Gwasanaeth Gofal a Seibiant Dementia Gorllewin Morgannwg Marie Curie
Dyddiad diweddaru diwethaf: 10 Hydref 2025
Beth yw'r prosiect?
Mae'r gwasanaeth ataliol hwn yn darparu cymorth i bobl sy'n byw gyda dementia cyfnod hwyr yn Abertawe a Chastell-nedd Port Talbot a’u gofalwyr er mwyn helpu i atal cynnydd mewn angen ac argyfwng sy'n arwain at dderbyniad i’r ysbyty neu gartref gofal.
Mae'r gwasanaeth yn cynnwys dwy ran integredig. Mae un yn elfen cynorthwyydd gofal iechyd, sy'n cael ei oruchwylio gan Nyrs Gofrestredig ac sy'n darparu gofal a seibiant fel rhan o wasanaeth cymorth cartref cofrestredig. Mae gofal yn cynnwys cymorth gydag anghenion gofal personol a gyda meddyginiaethau arferol, yn ogystal â darparu cymorth llesiant emosiynol.
Yr ail elfen yw gwasanaeth cydymaith gwirfoddol sy'n darparu seibiant gan wirfoddolwyr hyfforddedig. Mae'r gwirfoddolwyr yn helpu'r bobl maen nhw'n eu cefnogi i gynnal eu rhwydweithiau cymdeithasol, mwynhau eu hobïau a'u hatgofion, tra hefyd yn darparu gofal seibiant i aelodau eu teulu.
Mae gwirfoddolwyr yn cael eu paru â'r bobl maen nhw'n eu cefnogi yn seiliedig ar ddiddordebau a gwerthoedd cyffredin.
Mae dull seiliedig ar gryfderau y gwasanaeth yn rhoi'r person sy'n cael ei gefnogi wrth wraidd pob penderfyniad, gan eu helpu i gynnal eu hannibyniaeth yn ddiogel.
Cyrhaeddodd y prosiect rownd derfynol y categori 'Gweithio i egwyddorion ymarfer seiliedig ar gryfderau' yn seremoni'r Gwobrau 2025.
Rydyn ni nawr yn croesawu ceisiadau ac enwebiadau ar gyfer Gwobrau 2026. Ewch i'n brif wefan i ddarganfod mwy.
Video transcript -
0:00:06.115 --> 0:00:16.269
Mae Gwasanaeth Seibiant a Gofal Dementia Gorllewin Morgannwg Marie Curie yn wasanaeth integredig sy'n cynnwys elfen glinigol a wirfoddol.
0:00:17.077 --> 0:00:24.192
Mae'r gwasanaeth yn ymwneud â chefnogi pobl sy'n byw gyda chyfnodau hwyr dementia, ond hefyd, yn bwysig, eu gofalwyr.
0:00:24.308 --> 0:00:32.038
Pan fyddwn ni'n derbyn atgyfeiriad ar gyfer y gwasanaeth cwmnïaeth, rhan fawr o'r gwasanaeth hwnnw'n gweithio yw ein proses paru gwirfoddolwyr.
0:00:32.038 --> 0:00:33.654
Mae'n holistig iawn.
0:00:33.654 --> 0:00:38.423
Mae'n seiliedig ar yr hyn rwy'n ei wybod am y cleient a'r hyn rwy'n ei wybod am y gwirfoddolwr.
0:00:38.423 --> 0:00:42.654
Mae'n ymwneud â'r unigolyn yn hytrach na'r diagnosis a'r sefyllfa.
0:00:43.192 --> 0:00:46.846
Rydych chi'n dod allan o alwad ac rydych chi'n gwybod eich bod wedi gwneud gwahaniaeth,
0:00:46.846 --> 0:00:53.115
rydych chi'n gwybod oherwydd rydych chi'n ei weld ar ymadroddion wynebau'r person â dementia
0:00:53.115 --> 0:00:57.846
neu gyda'u gofalwr, eiliad bach arbennig o feddwl,
0:00:57.846 --> 0:01:02.000
ie, mae hon yn swydd werth chweil oherwydd rydych chi'n gwybod eich bod chi'n gwneud gwahaniaeth
0:01:02.000 --> 0:01:06.885
oherwydd y gofalwyr di-dâl yw gwir arwyr y sefyllfa hon dw i'n meddwl.
0:01:06.885 --> 0:01:10.346
Mae yn yr ymweliadau, y cyfeillgarwch, yr argaeledd.
0:01:10.346 --> 0:01:14.615
Rwy'n gwybod mai dim ond codi'r ffôn y mae'n rhaid i mi ei wneud a dweud bod gennym ni broblem,
0:01:14.615 --> 0:01:19.231
ac rwy'n gwybod y byddai'n gwneud ei gorau glas i'n helpu ni ar unwaith.
0:01:19.808 --> 0:01:31.269
Oherwydd fy mod i'n byw i ffwrdd, mae'n golygu fy mod i'n teimlo bod fy chwaer a Marilyn wedi'u lapio mewn cariad.
0:01:32.154 --> 0:01:34.769
Maen nhw'n rhan ohonom ni nawr.
0:01:35.269 --> 0:01:49.577
Mae croeso iddyn nhw unrhyw bryd. Mae'n rhywun gwahanol i siarad â ac i weld, ac mae hynny'n beth mawr, mewn gwirionedd, cadw ni yn y llun.
Pam mae'n cael ei gynnal?
Nod y gwasanaeth yw darparu cymorth i bobl sy'n byw gyda dementia cyfnod hwyr a'u gofalwyr i atal cynnydd mewn gofal.
Dechreuodd Marie Curie y gwasanaeth oherwydd bod mwy o bobl nag erioed yn byw gyda dementia ac nid oedd digon o ofal yn y gymuned iddyn nhw.
Roedden nhw'n cydnabod y nifer cynyddol o bobl oedd angen cymorth yn Abertawe a Chastell-nedd Port Talbot ac eisiau darparu'r gefnogaeth honno, fel y gallai pobl aros gartref cyn hired â phosibl.
Roedden nhw hefyd eisiau darparu cefnogaeth i'w gofalwyr, i wella eu llesiant a rhoi seibiant iddyn nhw o'u cyfrifoldebau gofalu.
Ble a phryd mae'r gwaith yn digwydd?
Mae'r gwaith hwn yn cael ei wneud yn Abertawe a Chastell-nedd Port Talbot.
Dechreuodd y gwasanaeth ym mis Hydref 2022 a hoffai Marie Curie weld y gwasanaeth yn cael ei ehangu i rannau eraill o Gymru, o ystyried y nifer cynyddol o bobl a'u gofalwyr sy'n byw gyda dementia.
Pwy sy'n cymryd rhan?
Marie Curie sy'n gyfrifol am ddarparu a datblygu'r gwasanaeth. Mae'r sefydliad hefyd yn gweithio mewn partneriaeth â sefydliadau iechyd a gofal eraill, gan gynnwys Bwrdd Iechyd Prifysgol Bae Abertawe, awdurdodau lleol Castell-nedd Port Talbot ac Abertawe, a'r trydydd sector, fel y Gymdeithas Alzheimer a Dementia Hwb.
Mae Marie Curie hefyd wedi gweithio gydag Yma, sydd wedi gwerthuso'r prosiect yn annibynnol i helpu i lywio datblygiad parhaus y gwasanaeth a helpu i ddangos dystiolaeth o'r canlyniadau.
Mae Bwrdd Partneriaeth Rhanbarthol Gorllewin Morgannwg wedi darparu cyllid tuag at y gost o ddarparu'r gwasanaeth.
Beth maen nhw wedi'i ddysgu o'r prosiect?
Mae tîm Marie Curie yn teimlo mai'r allwedd i lwyddiant y gwasanaeth yw integreiddio ei elfen wirfoddol a'i wasanaeth clinigol.
Mae cymdeithion gwirfoddol y prosiect yn darparu cefnogaeth, ond maen nhw hefyd yn gallu cyfeirio pobl at ei wasanaeth clinigol, sy'n cael ei oruchwylio gan nyrs gofrestredig a'i gefnogi gan gynorthwywyr gofal iechyd.
Mae'r system yn golygu bod y tîm wedi gallu atal cynnydd mewn gofal, gan osgoi derbyniadau i ysbytai neu gartrefi gofal.
Y brif her y mae'r tîm wedi'i wynebu yw recriwtio gwirfoddolwyr a chadw i fyny â'r galw am y gwasanaeth.
Er mwyn ceisio goresgyn yr her honno, gweithiodd y tîm yn galed i adeiladu rhwydweithiau gyda sefydliadau eraill a datblygu partneriaethau effeithiol gyda cholegau a chanolfannau cyflogaeth. Gwnaethon nhw hyn i annog gwirfoddolwyr iau a allai, trwy wirfoddoli, adeiladu'r hyder, y sgiliau a'r profiad i'w cefnogi mewn gyrfa iechyd neu ofal cymdeithasol.
Mae'r tîm yn teimlo bod angen mwy o wasanaethau seibiant ledled Cymru i alluogi gofalwyr i barhau i gefnogi pobl.
Dywedodd y Cyfarwyddwr Cynorthwyol Rachel Jones: "Rwy'n falch iawn ein bod wedi dechrau'r gwasanaeth hwn o ddim byd. Rydyn ni wedi gweithio'n galed iawn i adeiladu'r gwasanaeth hwn.
"Rydyn ni wedi gwneud gwahaniaeth gwirioneddol i deuluoedd ac rydyn ni'n gwybod hynny o'r adborth rydyn ni'n ei gael. Rydyn ni'n gwybod ein bod wedi galluogi pobl i aros gartref, a dyna lle mae pobl eisiau bod.
"Mae llwyddiant y gwasanaeth hwn wedi bod yn rhoi'r hyn sy'n bwysig i bobl sy'n byw gyda dementia wrth wraidd y gefnogaeth rydyn ni'n ei gynnig. Mae hyn, ochr yn ochr â gwasanaeth clinigol a gwirfoddol integredig, a'n hwb cydlynu sy'n trefnu'r holl ofal, yn ymdrech tîm. Rydyn ni i gyd yn gweithio gyda'n gilydd i ddod â'r gwerth gwirioneddol hwnnw i deuluoedd."
Sut i gysylltu
I gael rhagor o wybodaeth am y prosiect hwn, cysylltwch â Rachel Jones yn Marie Curie ar rachel.jones1@mariecurie.org.uk.
Darganfod mwy
Contact name:
Rachel Jones