Systemau a phrosesau: sicrhau bod popeth yn gweithio gyda’i gilydd
Dyddiad diweddaru diwethaf: 9 Meh 2025
Dylai systemau a phrosesau sefydliad i gyd hyrwyddo diwylliant cadarnhaol a gweithio gyda’r pum egwyddor.
Dylen nhw fod yn berthnasol, greddfol a chefnogi pawb sy’n eu defnyddio.
Gwrandewch ar Taryn yn siarad am gefnogi systemau a phrosesau mewn diwylliant cadarnhaol.
Beth yw systemau a phrosesau?
Systemau a phrosesau yw polisïau, trefniadau neu ffyrdd o weithio.
Maen nhw’n ein helpu i redeg gwasanaethau cynaliadwy sy’n cwrdd ag anghenion ein staff a’r bobl y rhown ofal neu gymorth iddyn nhw.
Mae systemau a phrosesau’n cynnwys:
- polisïau cenedlaethol a sefydliadol
- sut y comisiynwn wasanaethau
- sut y cofnodwn ac y cadwn lygad ar ansawdd gwasanaethau a’u heffaith
- sut rydyn ni’n cynnwys eraill wrth werthuso ein gwasanaeth
- sut y sicrhawn ein bod yn cynnwys y bobl a gefnogwn, timau a phartneriaid wrth ddylunio gwasanaethau gofal a chymorth, neu wrth benderfynu sut i’w rheoli
- deall y math o ofal neu gymorth sydd ei angen ar rywun i gyflawni’r pethau sy’n bwysig iddyn nhw
- diogelu hawliau, iechyd a llesiant pobl i fyw’n rhydd o niwed, esgeuluso neu gael eu cam-drin.
Gallwn ddylunio a defnyddio systemau a phrosesau i greu diwylliannau cadarnhaol yn ein sefydliadau.
Gallwn hefyd eu defnyddio i greu diwylliant cadarnhaol ehangach wrth weithio gyda’n partneriaid mewn timau, sefydliadau a sectorau eraill.
Gelwir hyn weithiau’n ‘ddull system-gyfan o weithio’.
Sut y mae systemau a phrosesau da’n cefnogi diwylliant cadarnhaol?
Mae dull system-gyfan o weithio’n cefnogi diwylliant cadarnhaol:
- drwy helpu pawb i ddeall beth sy’n bwysig i bobl a chymunedau, gan gynnwys:
- eu cryfderau
- eu hanghenion
- eu cyfleoedd
- beth yw’r disgwyliadau ohonyn nhw
- eu hadnoddau a chymorth.
- drwy annog perthnasoedd cryf, ymddiried mwy a chefnogi mwy o weithio mewn partneriaeth, gan gynnwys gweithio gyda:
- y sector preifat
- y sector cyhoeddus
- y gymuned wirfoddol
- mentrau cymdeithasol
- mudiadau cymunedol neu grwpiau cymuned sy’n cael eu rhedeg gan eu defnyddwyr
- arbenigwyr drwy brofiad
- sefydliadau sy’n cynrychioli lleiafrifoedd ethnig – gan gynnwys hil a chydraddoldeb.
- drwy ei gwneud yn haws i ni weithio gyda’n gilydd i rannu sgiliau, gwybodaeth ac adnoddau er mwyn eu defnyddio’n fwy effeithiol
- drwy greu cyfleoedd i rannu ffyrdd newydd o gefnogi newid diwylliant
- drwy greu cyfleoedd i rannu ffyrdd newydd o roi beth sydd ei angen ar bobl a chymunedau i fyw bywyd gyda llesiant da
- drwy greu’r amgylchedd gwaith, ymddygiad a’r agweddau iawn fel y gallwn greu a dylanwadu ar bolisi, neu gynlluniau, i newid pethau er gwell.
I lwyddo, mae angen i ni gyd weithio gyda’n gilydd tuag at bwrpas cyffredin a chydnabod rolau, cryfderau a chyfraniadau ein gilydd.
Gyda dull system-gyfan o weithio, gallai’r rolau hyn gynnwys:
- pobl gyda phrofiad byw
- Cael llais a gallu dylanwadu ar, a chyd-gynhyrchu gwasanaethau gofal a chymorth er mwyn hybu eu hiechyd a’u llesiant yn well.
- pobl sy’n gweithio mewn gofal cymdeithasol
- Gallu bod yn greadigol a chael eu grymuso i wneud newidiadau os ydyn nhw’n gweld rhwystrau yn y system.
- Cael cyfle a chefnogaeth i newid systemau sydd ddim yn helpu’r bobl a’r cymunedau a gefnogir ganddyn nhw i gyflawni’r pethau sy’n bwysig iddyn nhw.
- arweinwyr polisi
- Defnyddio egwyddorion diwylliant cadarnhaol wrth lunio polisi neu wneud penderfyniadau am bolisi yng Nghymru.
- Cael sgyrsiau gyda gwahanol bobl a sefydliadau sydd â phrofiad byw a phrofiad o ymarfer, i helpu pawb i ddeall yr heriau a beth sydd angen i bawb ei wneud. Gelwir hyn hefyd yn ‘gydgynhyrchu’.
- Casglu data a monitro effaith newid.
- comisiynwyr
- Sicrhau eu bod yn comisiynu gwasanaethau gan sefydliadau gyda diwylliant cadarnhaol.
- Cynnwys egwyddorion diwylliant cadarnhaol mewn contractau a manylebau gwasanaeth.
- rheoleiddwyr
- Mae arolygiadau’n ystyried a oes tystiolaeth o ddiwylliant cadarnhaol gan adlewyrchu’r canfyddiadau mewn adroddiad arolygu.
- Sicrhau bod disgrifiadau sgoriau’n adlewyrchu diwylliannau cadarnhaol.
- arweinwyr gofal cymdeithasol
- Gweithio gyda phobl i ddeall beth sy’n atal pobl rhag cyflawni’r pethau sy’n bwysig iddyn nhw a gweithio gyda staff a phartneriaid i newid y pethau hyn.
- Sicrhau bod systemau a phrosesau sefydliadol yn cefnogi diwylliant cadarnhaol.
- Cymryd camau rhagweithiol a phositif i gyflwyno newid.
Ble i gael gwybod mwy
Dyma ddolenni at wybodaeth ac adnoddau i’ch helpu i ddechrau meddwl am sut y mae eich systemau a phrosesau’n cefnogi diwylliant cadarnhaol.
Efallai na fydd rhai o'r dolenni hyn ar gael yn ddwyieithog neu mewn fformat hygyrch. Dydyn ni ddim yn gyfrifol am gynnwys a gynhyrchir gan sefydliadau eraill.
Mae eich llesiant yn bwysig: fframwaith iechyd a llesiant y gweithlu – Gofal Cymdeithasol Cymru
Mae’r fframwaith hwn yn cynnwys dolenni ac yn cyfeirio at adnoddau i reolwyr, sefydliadau a gweithwyr gofal cymdeithasol, blynyddoedd cynnar a gofal plant i roi systemau a phrosesau yn eu lle i wella llesiant yn y gwaith.
Fframwaith gweithio gyda chymunedau – Gofal Cymdeithasol Cymru
Canllaw i gyrff sector cyhoeddus, sefydliadau cymorth a phawb sydd eisiau gweithio gyda chymunedau.
Cyd-gynhyrchu: beth ydy o a sut i'w wneud o – SCIE
Adnoddau i helpu i gyd-gynhyrchu gyda thimau, comisiynwyr a chymunedau.